Opgroeien met geweld. Laat gezinnen niet alleen. Schakel hulp in!

Voor kinderen die opgroeien met geweld binnen het gezin, is de impact enorm. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat dreiging en spanning er voor zorgen dat de hersenen in de stress-stand staan, wat de groei blokkeert. “Laat deze gezinnen niet aan hun lot over, maar help’’, adviseren Tessa Honing, Diana Buitink en Miranda Olijve.

De drie krijgen via hun werk te maken met huiselijk geweld. Het mooie aan de gevallen op Urk is het gebrek aan wachttijden. “Moeten we in een crisissituatie een nachtje onderdak vinden voor een kind, dan is er meteen een tante, die zegt: ‘gief maar an mij mie’. Of: ‘ze mag wel bij de buurvrouw’. Wat een kracht gaat daarvan uit! Iedere keer doet het ons weer versteld staan. Zo zou het overal moeten zijn’’, zeggen ze alledrie.

Ontploffing
De geslotenheid van de Urker samenleving in dit soort gevoelige situaties, staat er haaks op. Honing, Buitink en Olijve zien dat hulp vaak pas ingeroepen wordt, als het te laat is en de situatie is geëscaleerd. In de aanloop naar die ‘ontploffing’ worstelden ouders vaak alleen door, veelal met schaamte, of vol angst om de kinderen te verliezen aan instanties zoals Veilig Thuis of Jeugdzorg. “Niet nodig”, stelt Tessa Honing duidelijk. “Kinderen en ouders horen bij elkaar. Ons streven is altijd om eerst het geweld te stoppen en zo snel mogelijk passende hulp in te zetten. De hulpverlening werkt samen met de ouders om het gezin veilig en sterker te maken, waardoor ze na verloop van tijd weer zelfstandig verder kunnen.’’

Meer dan ‘alleen’ slaan
Onder huiselijk geweld valt al het geweld binnen een gezins- of familierelatie. Macht speelt hierbij een belangrijke rol. Verbale mishandeling - zoals kleineren -, seksueel misbruik, verwaarlozing en negeren vallen ook onder huiselijk geweld, want het gaat om meer dan ‘alleen’ slaan. Hulp van buitenaf is noodzakelijk om de cyclus van het geweld te doorbreken. Komt die hulp er niet, dan verandert er niets. “Precies zoals de slogan zegt: ‘het houdt niet op, niet vanzelf’. Vaak is er sprake van onmacht en liggen andere problemen ten grondslag aan huiselijk geweld. Ouders weten bijvoorbeeld niet hoe op een andere manier om te gaan met de situatie, of ze hebben nog nooit geleerd hoe conflicten op een andere manier op te lossen.’’

Politie
De 65 meldingen van Urk in 2020 bij Veilig Thuis kwamen grotendeels binnen via de politie. Zij hebben net als onderwijzers, hulpverleners en jeugdverpleegkundigen een professionele meldplicht bij Veilig Thuis als er zorgen zijn over de veiligheid in gezinnen. Volgens wijkagent Diana Buitink komen de meldingen veelal door de contacten die de politie heeft in de wijk. ““Dan worden we op straat aangesproken met ‘bij die en die is het niet in orde, misschien moeten jullie er even gaan kijken’. De ene keer wordt je met open armen ontvangen, omdat zo’n gezin er helemaal doorheen zit en dringend hulp wil. Bij een andere familie wordt nog net niet de deur in je gezicht dicht geslagen. ‘Niet moeilijk doen, ik kreeg vroeger ook weleens klappen’, zeggen ze dan. Maar slaan is bij de wet verboden, het mag niet. Punt.’’

Onzekerheid is volgens Honing, Buitink en Olijve een belangrijke oorzaak voor buitenstaanders om niet in te grijpen, terwijl ze door de muren horen dat er iets gaande is. “Toch moedigen wij aan om wél in actie te komen. Niet belerend of met een opgeheven wijsvingertje, maar helpend. Ga náást de mensen staan en vraag hoe het met hen gaat, en of je kan helpen.’’ Vroegtijdig melden is van groot belang voor met name kinderen. Des te later de melding, des te groter de schade voor het kind en des te zwaarder de hulp die nodig is om het gezin weer op de rails te krijgen. “Een escalatie staat nooit op zich- zelf. Daarvóór zijn er al meerdere incidenten geweest. Nogmaals: zie je iets, hoor je iets - laat gezinnen niet alleen. Ga naar ze toe, help ze en schakel hulp in, bijvoorbeeld via politie, huisarts of maatschappelijk werk. Als die stap te groot is, bel dan anoniem met Veilig Thuis, zorg er voor dat er in ieder geval íets gedaan wordt.’’

Foto v.l.n.r.: Diana Buitink (wijkagent op Urk).Miranda Olijve (werkzaam bij Stop Huiselijk Geweld.nu) en Tessa Honing (werkzaam bij Veilig Thuis)

Bron: magazine Opgroeien van de gemeente Urk